Warszawa, Polska, świat. Ciekawostki i atrakcje
Chcą wyrzucić muzeum z zamku i zrobić tu hotel
W okresie zaborów Muzeum Polskie w Rapperswilu (Szwajcaria) było emigracyjnym ośrodkiem polityki, kultury i nauki, mającym ogromny wpływ na kształtowanie postaw patriotycznych. Obecnie propaguje polską kulturę w Szwajcarii. Ta placówka dla narodu polskiego ma wymiar symboliczny. Niestety jej istnienie jest po raz kolejny zagrożone. Miejscowy potentat finansowy zamierza usunąć Muzeum Polskie z zamku, aby w tym miejscu otworzyć hotel.
W szwajcarskim Rapperswilu nad Jeziorem Zuryskim, w dwunastowiecznym zamku znajduje się Muzeum Polskie, utworzone w 1870 roku przez Władysława hrabiego Broel-Platera, polskiego arystokratę. Muzeum to stało się w XIX wieku centrum polityki, kultury i nauki polskiej emigracji. Eksponaty prezentowane w salach muzealnych były darami Polaków rozsianych po całym świecie. Największą relikwię stanowiła urna z sercem Tadeusza Kościuszki zmarłego w szwajcarskiej Solurze w 1827 roku, którą sprowadzono do Rapperswilu w roku 1895. Kiedy w 1889 roku hrabia Plater umierał, Muzeum Polskie było już znaną i powszechnie szanowaną placówką. Wizyta w Rapperswilu należała niejako do obowiązków każdego polskiego turysty.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości po I wojnie światowej zbiory muzealne — zgodnie z testamentem Platera — wróciły do Polski (1927 rok). Większość z nich spłonęła w Warszawie w 1944 roku. Zamek opustoszał, a władze polskie nie były w stanie podjąć decyzji, co do przyszłości Muzeum Polskiego. Dopiero w roku 1935 na zamku otwarto wystawę Polska Sztuka, na której zaprezentowano prace studentów warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Koniec II wojny światowej spowodował kolejną reorganizację. Muzeum miało stać się placówką propagandową PRL, do czego władze szwajcarskie nie mogły dopuścić.
W 1949 roku gmina Rapperswil wypowiedziała umowę dzierżawy, Muzeum Polskie zamknięto, a zbiory „drugiego” Rapperswilu sprowadzono do Polski. Obecnie na zamku znajduje się „trzecie” Muzeum Polskie, odrodzone w 1975 roku staraniem całej polskiej emigracji. Znów od początku zaczęto gromadzić eksponaty związane z polską sztuką, historią i nauką. W ramach stałej ekspozycji można tam teraz podziwiać obrazy Leona Wyczółkowskiego, Józefa Brandta, Józefa Chełmońskiego, miniatury Wincentego de Lesseura, malarza na dworze króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, czy tabakierki z epoki napoleońskiej. Po 1989 roku Muzeum Polskie nawiązało współpracę z krajem. Obecnie przygotowywana jest całościowa zmiana ekspozycji muzealnej. Muzeum Polskie w Rapperswilu odwiedzili prezydenci Rzeczypospolitej Polskiej Lech Wałęsa i Aleksander Kwaśniewski oraz prymas Polski kardynał Józef Glemp.
Izabela Gass – Sekretarz Towarzystwa Rapperswilskiego
Towarzystwo Rapperswilskie powstało w 1993 roku. Jest stowarzyszeniem rejestrowym, członkiem Towarzystwa Przyjaciół Muzeum Polskiego w Rapperswilu. Jego celem jest promocja kultury polskiej za granicą oraz działania na rzecz zachowania dziedzictwa narodowego na obczyźnie. Towarzystwo realizuje zadania poprzez współpracę z instytucjami kultury polskiej za granicą i instytucjami krajowymi o podobnych celach. W ramach swojej działalności organizuje sympozja, konferencje, wystawy, koncerty, popiera badania nad kulturą polską za granicą, badania nad dziejami instytucji kultury na obczyźnie, nad dokumentacją zbiorów i ich konserwacją. W ramach swojej działalności zabiega o staże i stypendia naukowe, wspiera działalność wydawniczą promującą i popularyzującą zbiory polskie na obczyźnie, w szczególności zaś Muzeum Polskiego w Rapperswilu. Siedzibą towarzystwa jest Pałac Staszica w Warszawie.
Więcej o Towarzystwie Rapperswilskim: www.towarzystworapperswilskie.pl
Na zdjęciu: Muzeum Polskie w Rapperswillu, foto: Monika Czepielewska