Polonia amerykańska – Polacy oraz Amerykanie pochodzenia polskiego mieszkający w Stanach Zjednoczonych
Stany Zjednoczone to kraj z największą Polonią na świecie. Główne miejsca zamieszkiwania Polonii w USA to miasta: Chicago, Denver, Detroit, Los Angeles, Nowy Jork i Seattle. Szacuje się że mieszka w Stanach Zjednoczonych 10,6 mln ludzi pochodzenia polskiego, a około 667 tys. z nich używa języka polskiego w życiu codziennym. Chicago, miasto w środkowych USA, jest drugim na świecie, po macierzystej Warszawie, miastem pod względem liczby Polaków.
Ciekawostka: Hrabstwo Luzerne w Pensylwanii to jedyne hrabstwo w USA, którego największą liczbę mieszkańców stanowi Polonia.
Pierwsi polscy koloniści w Ameryce
Pierwsi Polacy przybyli do Ameryki Północnej dwanaście lat przed tzw. „Pielgrzymami”, którzy dotarli do Massachusetts w 1620 roku. W dniu 1 października 1608 roku, rok po założeniu pierwszej osady kolonistów angielskich w Stanach Zjednoczonych o nazwie Jamestown, z inicjatywy kapitana Johna Smitha, przybyła tam na brytyjskim statku „Mary and Margaret” grupa polskich rzemieślników, specjalistów produkcji mydła, potażu oraz szkła. Znane są nazwiska kilku z nich, byli to: Michał Łowicki, Zbigniew Stefański, Jan Bogdan, Jan Mata, Stanisław Sadowski. Polacy uruchomili w Jamestown hutę szkła i manufaktury produkujące dziegieć, smołę, potaż i liny okrętowe. Dokumenty odnotowują, że w 1619 roku odmówiono Polakom prawa do głosowania, którzy w proteście zorganizowali strajk. Władze ugięły się pod naciskiem i przyznały im prawo wyborcze.
Główne ośrodki polonijne w USA
• Stany Zjednoczone: stany Illinois, Michigan, Wisconsin, Nowy Jork, New Jersey,
• Chicago – blisko 1,5 mln (największe skupisko Polaków poza Polską),
• Detroit – 400 tys., w stanie Michigan mieszka w sumie prawie 1 mln Polaków,
• New York City Metropolitan Area – 700 tys., w stanie Nowy Jork jest w sumie ponad 1 mln,
• polskie dzielnice w paru miastach USA: Chicago – Jackowo (Milwaukee Av), Chicago – Trójcowo, Detroit – Hamtramck, Nowy Jork (Brooklyn-Greenpoint), Filadelfia – Richmond.
• Ponadto: Cleveland, Buffalo, Milwaukee, Columbus, Boston, Baltimore, Filadelfia, Portland, Denver, Los Angeles, San Francisco, Miami, Waszyngton, Seattle, Sandusky, Pulaski i miejscowości o polskich nazwach, jak Warsaw (skupiska te powstały po latach 1850–1990).
Rozmieszczenie Polonii wg stanów
W nawiasie liczba mieszkańców – Polaków i Amerykanów, którzy przyznali się do polskiego pochodzenia w czasie Spisu Powszechnego w 2000 roku – pierwsza dwudziestka stanów:
– Nowy Jork (986 141)
– Illinois (932 996)
– Michigan (854 844)
– Pensylwania (824 146)
– New Jersey (576 473)
– Wisconsin (497 726)
– Kalifornia (491 325)
– Ohio (433 016)
– Floryda (429 691)
– Massachusetts (323 210)
– Connecticut (284 272)
– Minnesota (240 405)
– Teksas (228 309)
– Maryland (184 364)
– Indiana (183 989)
– Arizona (126 665)
– Wirginia (124 647)
– Kolorado (101 190)
– Missouri (90 448)
– Georgia (82 765)
Procentowy udział ludności polonijnej w ogóle populacji USA – pierwszych pięć stanów:
1) Wisconsin 9,3%
2) Michigan 8,6%
3) Connecticut 8,3%
4) Illinois 7,5%
5) New Jersey 6,9%
Polish Heritage Society – Grand Rapids, Michigan
Polish Heritage Society wspiera Amerykanów polskiego pochodzenia w świadomości i dumie z dziedzictwa i kultury przodków, stymuluje edukację.
www.polishheritagesociety.com
Inne organizacje – skorzystaj z wyszukiwarki na naszej stronie.
Polish American Business Club (PABC)
Klub zrzeszający biznesmenów amerykańskich polskiego pochodzenia, którzy robią interesy w USA i Polsce
The Polish-American Business Club, Inc. (Polsko-Amerykański Klub Biznesu) to organizacja Polsko-Amerykańskich przedsiębiorców z obszaru Nowego Jorku (stany Nowy Jork i New Jersey). Powstało 25 lutego 2000 r., a założyciele reprezentowali kilkanaście podmiotów. Obecnie liczy ponad 40. członków.
Klub organizuje comiesięczne spotkania, na które zapraszani są eksperci z różnych dziedzin (np. bankowość, finanse, inwestycje, handel międzynarodowy). W roku 2014 PABC współorganizował konferencję pt. „Polish-American Investment Dialogue”, na której był obecny m.in. prezydent RP Bronisław Komorowski.
Podczas dorocznego spotkania sprawozdawczo-wyborczego pod koniec lutego 2015 r. Polish American Business Club wybrał nowego prezesa, którym jest wieloletni członek Klubu, przedsiębiorca Witold Karwowski (właściciel firmy Arteco & Design Restoration Corp.). W planach na 2015 r. są kolejne ciekawe spotkania m.in. z przedstawicielami biznesu amerykańskiego zainteresowanymi robieniem interesów w Polsce, a we wrześniu 2015 r. odbędzie się konferencja poświęcona inwestycjom w Polsce.
www.pabc.biz
Polish Home Association, Seattle
Polish Home Association (Stowarzyszenie Domu Polskiego) zostało założone w 1918 roku. Jest to organizacja non-profit, założona i utrzymywana przez polską grupę etniczną z terenu Seattle i okolic. Misją Stowarzyszenia Domu Polskiego jest promowanie historii i kultury polskiej wśród osób pochodzenia polskiego oraz ogółu mieszkańców miasta Seattle i regionu Puget Sound.
Dom Polski znajdujący się w Seattle, dzielnicy Capitol Hill, w niewielkiej odległości od Madison Street, jest własnością Stowarzyszenia Domu Polskiego. Sala na pierwszym piętrze ma około 3.500 stóp kwadratowych powierzchni i może pomieścić 250 osób. Jest też mniejsza sala na parterze, mogąca pomieścić 150 osób. Sale wynajmowane są na różne uroczystości. W Domu Polskim odbywają się imprezy związane np. z rocznicami historii Polski i występy artystyczne. Jest tu biblioteka, działa Koło Pań. Dom Polski jest czynny w piątki od godz. 18:00 i w niedziele w godzinach 13:00 – 16:00.
www.polishhome.org
Polski Instytut Naukowy w Ameryce
The Polish Institute of Arts and Sciences of America (PIASA). Nowy Jork, USA
Prof. dr Tadeusz Gromada, dyrektor Polskiego Instytutu Naukowego w Ameryce napisał (informacje ze strony www Instytutu):
Polski Instytut Naukowy w Ameryce powstał w 1942 r. w Nowym Jorku jako kontynuacja na czas okupacji Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie. Od lat powojennych jest niezależną amerykańską instytucją naukową. Przez ponad pół wieku PIN występował w obronie wolnej myśli naukowej i praw człowieka w Polsce. (…) Instytut jest organizacją naukową i kulturalną o zasięgu ogólnonarodowym; w całej swej historii przeszedł wiele zmian i przeobrażeń. Coraz częściej był on organizacją nie tylko zrzeszającą naukowców emigrujących z Polski, lecz także Polaków urodzonych w Ameryce. Aktualnie zrzesza polskich, polonijnych oraz amerykańskich naukowców, którzy przez swoje badania naukowe są związani z Polską. Skupia uczonych z różnorodnych dyscyplin naukowych tak humanistycznych, jak i nauk ścisłych reprezentujących kilkadziesiąt wyższych uczelni amerykańskich. Są też artyści, pisarze, wybitni przedstawiciele wolnych zawodów. Jednym słowem przyciąga elitę naukową i kulturalną.
www.piasa.org
Polish American Center of Art
Znajduje się w Orchard Lake, Michigan, USA. i jest organizacją non profit. To prestiżowe polsko-amerykańskie Centrum Sztuki, kolekcja rzadkich ksiąg, a w przyszłości wartościowe miejsce będące centrum polskości. Miejmy nadzieję, że wkrótce na stronie www znajdą się również informacje w języku polskim.
www.polishmission.com
Polish Cultural Institute
Zadaniem założonego w 2000 roku Instytut Kultury Polskiej w Nowym Jorku jest zbudowanie, pielęgnowanie i promowanie więzi kulturalnych między Polską i Stanami Zjednoczonymi przez przedstawienie kultury amerykańskiej publiczności. Warto zajrzeć na podstronę z linkami, gdzie zgromadzono odnośniki do wielu wartościowych polskich stron internetowych. Internetowy serwis Instytutu polishculture-nyc.org jest niestety wyłącznie w języku angielskim.
Instytut Piłsudskiego w Nowym Jorku
Józef Pilsudski Institute of America czyli Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce jest jedną z najważniejszych placówek polskich poza granicami kraju. Pozycję swoją zawdzięcza w równej mierze zgromadzonym zbiorom, jak i pozanaukowemu dorobkowi. Jest więc depozytariuszem cennych archiwaliów, ale też placówką, której zadania zmieniały się zależnie od wielorakich przemian zachodzących w kraju i na wychodźstwie. Odtworzony w Nowym Jorku w 1943 roku z potrzeby krzewienia myśli politycznej patrona, w proteście przeciwko polityce mocarstw i rządu polskiego w Londynie, od zarania nosił znamię misji i gromadził wokół siebie aktywny zespół ludzi.
W czasie ponad półwiecznej działalności Instytut zachował swoją niezależność i bezwarunkowe oddanie idei wolnej i niepodległej Polski. W związku z działalnością cenzury i niszczeniem dokumentacji dotyczącej historii Polski, archiwa Instytutu nabrały szczególnego znaczenia podczas niemieckiej okupacji i pod rządami komunistów po drugiej wojnie światowej.
W obliczu przemian politycznych i upadku komunizmu w Europie Środkowej i Wschodniej, Instytut wraz ze swymi zbiorami odgrywa w dalszym ciągu niezwykle istotną rolę w badaniach najnowszej historii i kształtowaniu wizerunku Polski.
(informacje ze strony: www.pilsudski.org )
Polonia of Long Island Associates, Inc
Na wyspie Long Island (Nowy Jork) działa organizacja o nazwie Polonia of Long Island Associates, Inc (Polish Fiends of Copiague). Wśród działań organizacji są m.in. organizacja kursów języka angielskiego, stypendia dla studentów, spotkań. Członkowie organizacji uczestniczą m.in. Paradzie Pułaskiego w Nowym Jorku.
www.lipl.org
National Polish-American Sports Hall of Fame, USA
Aleja sław sportu Amerykanów Polskiego pochodzenia powstała w 1973 roku, aby uczcić wybitnych sportowców (amatorów i profesjonalistów) polskiego pochodzenia. Sportowcy godni uwiecznienia w Hall of Fame (warunek: jedno z rodziców sportowca musi być Polakiem) wybierani są przez 300-osobową radę.
Na liście uhonorowanych sportowców najwięcej jest piłkarzy (piłka nożna) i bejsbolistów. Są też dwaj dziennikarze sportowi. Każdy ze sportowców ma oddzielną podstronę informacyjną (zdjęcie i biografia, ze szczególnym uwzględnieniem osiągnięć sportowych.
www.polishsportshof.com
Polski Klub Narodowy w Hempstead, NY
Polish National Club of Hempstead na Long Island
Działalność Polskiego Klubu formalnie została uznana przez władze stanu Nowy Jorku 2 grudnia 1926 roku, kiedy to Klub otrzymał certyfikat jako Polish National Club of Hempstead. Zanim 17 grudnia 1928 r. otwarto uroczyście budynek wybudowanej właśnie siedziby, członkowie klubu spotykali się w wynajętych pomieszczeniach lub prywatnych domach.
Podstawowym celem działania Klubu jest podtrzymywanie polskich tradycji i kultury polskiej, dlatego w siedzibie Polish National Club mają swą siedzibę: Zespół Taneczny „Hejnał”, Kongres Polonii Amerykańskiej, Chór Męski im. M. Ogińskiego i sobotnia Polska Szkoła Dokształcająca im. św. Władysława. Organizowane są tu okolicznościowe spotkania, a co roku przyznawane są stypendia dla polskiej młodzieży (dzieci członków klubu). W siedzibie klubu co roku organizowane są także wybory Miss Polonia.
W ostatnim czasie (rok 2011) odnowiono parking, ogrodzono posesję wraz z budynkiem oraz przeprowadzono szereg prac remontowych. Pieniądze pochodziły ze składek członków klubu (10 dolarów rocznie), a także z wynajmu pomieszczeń i działań, jakie wypracowali członkowie i zarząd Klubu, pracujący społecznie.
www.polishnationalclub.com
Polonia amerykańska: (c) SuperPolonia.info
Uwaga. Niektóre informacje mogą już być nieaktualne.
Na górnym zdjęciu: Waszyngton, widok na Kapitol
Zobacz też:
> Ciekawostki o USA
