Z czego słynie Szydłowiec atrakcje Szydłowca. Ciekawostki i najważniejsze informacje o Szydłowcu. Co warto zobaczyć? 10 atrakcji i zabytków, na które warto zwrócić uwagę, odwiedzając to miasto
Szydłowiec, to 12-tysięczne miasto w woj. mazowieckim, między Skarżysko-Kamienną (28 km) a Radomiem (14 km). Jest stolicą Powiatu szydłowieckiego i Gminy Szydłowiec. Prawa miejskie uzyskał w 1427 roku. Co warto zobaczyć w Szydłowcu?
Ciekawostka: skąd wzięła się nazwa Szydłowiec
W pierwszej chwili podejrzewamy, że od nazwiska Szydłowieckich, którzy przez wiele lat byli właścicielami miasta. Tymczasem nazwa Szydłowiec (wiemy to z dokumentu z 1401 roku) istniała już na początku XV wieku, gdy Szydłowieckich jeszcze… nie było. Odrowąże przyjęli nazwisko Szydłowieckich dopiero w połowie XV wieku. Może więc ich rodowe nazwisko nawiązuje do Szydłowca? Na pewno nie odwrotnie.
Podejrzewa się, że Szydłowiec założyli osadnicy mieszkający wcześniej w Szydłowie. Oba miasta dzieli ponad 90 kilometrów.
1. Atrakcje Szydłowca: renesansowy zamek
Na sztucznej wyspie, w latach 1515-1526 Mikołaj Szydłowiecki zbudował swój renesansowy zamek. Wcześniej stał tu gród rycerski. W 1802 roku zamek kupiła księżna Anna Sapieżyna Zamoyska, która 26 lat później odsprzedała go skarbowi Królestwa Polskiego.
Od II połowy XIX wieku zamek popadał w ruinę. W 1922 r. został uznany za zabytek i sukcesywnie wykonywano w nim prace remontowe. Kolejne prace remontowe prowadzono od lat 50. XX wieku. W ostatnich latach jego ściany zewnętrzne wypiękniały.
Dwupiętrowy, trójskrzydłowy zamek w Szydłowcu, położony jest na planie nieregularnego czworoboku. Do dziś stoi na wyspie, na którą można dotrzeć mostkiem i otoczony jest parkiem. Znajduje się przy ul. Sowińskiego 2, kilkaset metrów od rynku.
2. Czy w szydłowieckim zamku straszy?
Ponoć czasami zdarza się w zamku dostrzec ducha – postać Białej Damy. Być może to Elżbieta Radziwiłłówna, która według legendy zakochała się w szlachcicu, a tego dysonansu nie mógł znieść jej ojciec. Zakochany szlachcic podpisał pakt z diabłem, byle tylko być z ukochaną. Miała uciec do lubego podziemnym tunelem, który łączył zamek z kościołem, jednak wystraszyła się nietoperza i zmarła.
3. Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych
Skoro już jesteśmy przy zamku – mieści się w nim Szydłowieckie Centrum Kultury, Galeria Kaplica Zamkowa, a także Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych, założone w 1968 roku. To jedna z pierwszych tego typu placówek na świecie, które do dziś zgromadziło 2 tysiące różnego rodzaju instrumentów muzycznych.
W 2015 r. oddano dla zwiedzających wystawę stałą, która zajmuje trzy zamkowe sale. Są w nich oryginalne i nietypowe instrumenty muzyczne. Wystawa jest płatna (aktualnie 18 zł bilet normalny, 12 zł ulgowy). W poniedziałek muzeum jest nieczynne, a we wtorek wstęp jest bezpłatny. Wejście do muzeum: od dziedzińca zamku.
4. Ratusz Szydłowca, rynek, pomnik Tadeusza Kościuszki
Szydłowiecki ratusz, zamek oraz kościół farny (o nim za chwilę), to trzy budowle pamiętające okres świetności miasta, gdy było własnością rodu Szydłowieckich, a potem Radziwiłłów.
Na środku Rynku Wielkiego w Szydłowcu, w latach 1602-1629 zbudowano budynek ratusza. To jeden z najlepiej zachowanych późnorenesansowych zabytków w Polsce. Zdobi go wieża (widoczna z daleka), a na rogu każdej z czterech ścian są mniejsze wieżyczki. Ratusz wygląda jak wtedy gdy go budowano, choć podczas wojen był niszczony i odbudowywany (ostatnio odbudowano go po II wojnie światowej).
Obecnie w budynku są władze Szydłowca, Urząd Stanu Cywilnego i Wydział Spraw Obywatelskich, a w piwnicy znajduje się kawiarnia. Kilkanaście lat temu elewację odnowiono i ratusz prezentuje się wspaniale.
Co ciekawe, wieża ratusza jest punktem widokowym. Za skromną kwotę (obecnie 5 zł) zapłaconą w punkcie Informacji Turystycznej mieszczącym się w jednej z kamienic rynku (Rynek Wielki 5A), można na nią wejść i spojrzeć na miasto z innej perspektywy.
W południowej części Rynku Wielkiego, w pobliżu ratusza, od 1923 r. stoi pomnik Tadeusza Kościuszki. W jego pobliżu organizowane są uroczystości państwowe. Od 1995 r. znajduje się w rejestrze zabytków.
5. Kościół farny w Szydłowcu
W szydłowieckiej farze są złote ołtarze – głosi stare szydłowieckie przysłowie. Fara czyli kościół pw Zygmunta Króla Burgundzkiego (w skrócie: św. Zygmunta), to najstarsza świątynia miasta, która stoi w południowej pierzei Rynku Wielkiego.
Tu, gdzie obecnie stoi kościół farny, na początku XV wieku stał drewniany kościół pod wezwaniem św. Zygmunta Króla. Obecną świątynię oddano do użytku w 1525 roku. Została zbudowana z białego piaskowca wydobywanego w Szydłowcu, a wewnątrz ma wystrój renesansowy. Jest tu m.in. płyta nagrobna Mikołaja Szydłowieckiego (z czerwonego marmuru) oraz pomnik nagrobny Mikołaja Radziwiłła i jego żony Marii, późnogotycka kamienna chrzcielnica, a także XIX-wieczne organy. Na pewno warto zwrócić tu uwagę na późnogotycki poliptyk składający się z 18 obrazów, nazwany: Pasja z Zmartwychwstanie. Jest spory, bo po rozłożeniu ma wymiary 440 x 260 cm.
Znajdujący się w kościele posąg z białego marmuru przedstawiający Marię Gawiską, wyglądem nawiązuje do figury św. Ariadny w Watykanie. Według legendy, dotknięcie tej figury przyniesie szczęście w miłości.
Obok kościoła stoi dzwonnica, wzniesiona w XVI wieku. Stoi też figura św. Jana Nepomucena, a w ostatnich latach obok wzniesiono też pomnik Jana Pawła II.
6. XVIII-wieczna synagoga
W Szydłowcu przy ulicy Garbarskiej 3 stoi budynek dawnej żydowskiej, barokowo-klasycystycznej synagogi. Została zbudowana w 1730 roku dla żydowskich pracowników garbarni oraz rodziny Ajzenbergów, właścicieli garbarni. Po zdewastowaniu przez Niemców podczas II wojny światowej, budynek był opuszczony i popadał w dewastację. Później został przebudowany.
7. Zalew Szydłowiecki
Zabytki, to nie wszystko. Oto atrakcja wakacyjno-rozrywkowa dla całych rodzin. W wakacje mieszkańcy Szydłowca (i nie tylko) chętnie spędzają czas nad zalewem, znajdującym się zaledwie kilkaset metrów od najważniejszych zabytków zlokalizowanych w centrum Szydłowca. Jest tu plaża z kąpieliskiem, wypożyczalnia sprzętu wodnego, boiska dla siatkówki i plażowej piłki nożnej, także infrastruktura, np. punkty gastronomiczne. Dzieci chętnie spędzą czas na placu zabaw, dorośli na siłowni plenerowej. Ścieżka spacerowa ma 4,5 km długości, a zalew jest też lubiany przez wędkarzy. W sezonie letnik nas Zalewem Szydłowieckim odbywają się festyny, koncerty i dyskoteki.
8. Szydłowiecki rynek i kamienice
Przez wieki nie miał szczęścia do nazwy, która szereg razy była zmieniana. Najpierw (w XIII wieku) był po prostu placem targowym, potem Rynkiem Wielkim, Katolickim i Polskim. W okresie międzywojennym był placem 3 Maja, w PRL-u placem Świerczewskiego, a w ostatnich latach przywrócono mu nazwę Rynek Wielki.
Kamienice, które aktualnie stoją przy rynku, zbudowano w XIX i XX wieku.
9. Późnobarokowy pręgierz i Zośka
Stoi przy budynku ratusza od I połowy XVII wieku (powstał w tym samym czasie co ratusz) i warto choć na chwilę przy nim przystanąć.
Pręgierz na 2,5 metra wysokości i zrobiono go z piaskowca. Z czterech stron na tej samej wysokości są płaskorzeźby z maszkaronami (trzy twarze satyrów i jedna maska mająca twarz kobiety). Są do nich przymocowane żelazne uchwyty, do których przytwierdzano na jakiś czas osoby, aby odbywały tu karę, na oczach przechodniów. Po raz pierwszy pręgierz wykorzystano w 1788 roku. Pod koniec XIX wieku przeniesiono go na skwer przed kościołem, a na swoje miejsce powrócił w 1999 roku.
W pobliżu pręgierza stoi druga kolumna, zwana „Zośką”. Stoi na niej postać kobiety, która symbolizuje pychę.
10. Cmentarz żydowski w Szydłowcu
W północno-wschodniej części miasta, gdzie przed II wojną światową była dzielnica żydowska, od XVIII wieku znajduje się żydowski cmentarz – kirkut. Zlokalizowany jest przy ul. Wschodniej i ma 2,7 ha powierzchni. Jest więc jedną z największych żydowskich nekropolii w Polsce. Zachowało się ok. 2 tys. nagrobków (macew), a najstarsze są z 1830 roku.
Dodajmy, że podczas wojny Niemcy wysiedlili społeczność żydowską. Blisko 16 tys. szydłowieckich Żydów z tutejszego getta wywieziono do obozów zagłady.
Szydłowiec atrakcje miasta – podsumowanie
Zamek, ratusz i inne ciekawe miejsca Szydłowca powodują, że choć na chwilę warto odwiedzić to mające kilkusetletnią historię miasto. Czas na poznanie Szydłowca, z pewnością nie będzie czasem straconym.
Szydłowiec atrakcje i zdjęcia: (c) SuperPolonia.info
Zobacz też:
> Uniejów atrakcje
> Atrakcje miasta Sandomierz
