Szczytno, miasto położone w sercu Warmii i Mazur, słynie nie tylko z pięknych jezior i ruin zamku krzyżackiego, ale także z wyjątkowej atrakcji turystycznej – Mazurskich Pofajdoków. Te sympatyczne figurki skrzatów, rozsiane po ulicach, placach i parkach miasta, stały się ostatnich latach jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Szczytna. Przyciągają zarówno mieszkańców, jak i turystów. Poznaj genezę Mazurskich Pofajdoków, ich ich lokalizacje oraz najważniejsze fakty na ich temat
Geneza Mazurskich Pofajdoków
Mazurskie Pofajdoki nie są przypadkowym elementem dekoracyjnym – ich pojawienie się w Szczytnie ma swoje korzenie w lokalnej tradycji i świadomej promocji regionu. Nazwa „Pofajdok” wywodzi się z dawnego, potocznego określenia używanego na Warmii i Mazurach. Oznaczało ono młodego człowieka – często kawalera – charakteryzującego się lekkoduchem, kpiarskim podejściem do życia i skłonnością do psot. Pofajdok był uosobieniem ludowego humoru, ale także prostolinijnej mądrości i życzliwości. W folklorze regionu można dostrzec podobieństwo do postaci Sowizdrzała, znanego z tradycji północnych Niemiec jako złośliwy błazen i figlarz.
Pomysł na stworzenie figurek narodził się w 2008 roku, w ramach projektu „Szczytno – promocja mazurskich produktów turystycznych i kulturalnych”. Inicjatywa miała na celu ożywienie przestrzeni miejskiej, podkreślenie lokalnej tożsamości oraz przyciągnięcie turystów. Pierwsze Pofajdoki pojawiły się na placu Juranda, w sąsiedztwie ławeczki online, z której można było przesyłać pozdrowienia przez internet (kamera obecnie nie działa). Od tamtej pory liczba figurek rosła, a dziś w Szczytnie można zobaczyć czternaście unikalnych rzeźb, z których każda opowiada własną historię.
Wygląd figurek – różnorodność i humor
Mazurskie Pofajdoki to niewielkie rzeźby, zazwyczaj o wysokości od 50 do 150 cm, wykonane z trwałych materiałów, takich jak metal czy żywica, co pozwala im przetrwać zmienne warunki pogodowe. Ich wygląd jest pełen uroku i humoru – każda figurka przedstawia Pofajdoka w innej roli lub sytuacji, co nadaje im indywidualny charakter. Wspólnym elementem jest stylizacja nawiązująca do ludowych tradycji: duże, odstające uszy, szerokie uśmiechy, a czasem figlarne miny. Ich ubiór i atrybuty zależą od „zawodu” lub scenki, którą przedstawiają.
Przykładem może być Pofajdok Rycerz, siedzący na świni w towarzystwie dwóch prosiaczków, zlokalizowany nad Jeziorem Domowym Małym. Ta rzeźba, jedna z większych w kolekcji, mierzy około 150 cm i odwołuje się do mazurskiej przyśpiewki: „Miała baba pofajdoka, roz, dwo, trzi, wsadziła go na prosioka…”. Inny, Pofajdok Rabuś, wspina się po ścianie banku przy ulicy Odrodzenia z workiem pełnym łupów, a Pofajdok Amor, z łukiem i strzałą, spogląda z daszku molo nad Jeziorem Domowym Dużym. Są też postacie bardziej codzienne, jak Drwal z siekierą czy Policjant salutujący przy Wyższej Szkole Policji. Ta różnorodność sprawia, że każda figurka jest małym dziełem sztuki, które bawi i intryguje.
Gdzie szukać Pofajdoków?
Mazurskie Pofajdoki rozmieszczone są w strategicznych punktach Szczytna, tworząc Szlak Mazurskich Pofajdoków – trasę spacerową, która pozwala zwiedzić miasto i odkryć jego uroki. Spacer szlakiem trwa około 1,5 godziny, a mapkę z lokalizacjami można zdobyć w Centrum Informacji Turystycznej przy ulicy Sienkiewicza. Oto kilka miejsc, gdzie można spotkać te sympatyczne skrzaty:
Plac Juranda – tu znajdują się dwa Pofajdoki przy ławeczce online, przedstawione jako fotografowie. To symboliczne centrum szlaku.
Jezioro Domowe Małe – Pofajdok Rycerz na świni wita spacerowiczów przy deptaku, niedaleko placu zabaw i tarasu widokowego.
Jezioro Domowe Duże – na molo czeka Pofajdok Amor, idealny towarzysz romantycznych spacerów o zachodzie słońca.
Ulica Odrodzenia – Pofajdok Rabuś wspina się po ścianie banku na wysokości pierwszego piętra, co wymaga od przechodniów uważności.
Park miejski – Pofajdok Ornitolog, umieszczony wysoko na latarni, zachęca do obserwacji ptaków i
przyrody.
Ulica 3 Maja – Pofajdok Znachor zaskakuje nietypowym podziałem: głowa po jednej stronie ulicy, tułów po drugiej.
Niektóre figurki, jak Ornitolog czy Rabuś, są trudniejsze do zauważenia ze względu na swoje nietypowe położenie, co dodaje zabawie w ich poszukiwanie elementu przygody.
Najważniejsze fakty o Pofajdokach
Mazurskie Pofajdoki to więcej niż tylko dekoracja – to projekt, który łączy sztukę, historię i turystykę. Oto kilka kluczowych informacji:
Liczba figurek: Obecnie w Szczytnie jest 14 Pofajdoków, choć w przyszłości może ich przybyć.
Data powstania: Pierwsze rzeźby pojawiły się w 2008 roku, a szlak rozwija się od ponad dekady.
Inspiracja: Postacie czerpią z lokalnego folkloru i tradycji, a ich nazwy (np. Jurand) nawiązują do historii regionu, w tym do „Krzyżaków” Henryka Sienkiewicza.
Atrakcja dla rodzin: Szlak jest popularny wśród dzieci, które z entuzjazmem szukają kolejnych figurek.
Symbol miasta: Pofajdoki stały się wizytówką Szczytna, podobnie jak krasnale we Wrocławiu czy beboki w Katowicach.
Dlaczego warto odwiedzić Szlak Mazurskich Pofajdoków?
Mazurskie Pofajdoki to lokalna ciekawostka, ale przede wszystkim sposób na poznanie Szczytna z innej perspektywy. Spacer szlakiem pozwala odkryć zarówno urokliwe zakątki miasta, jak i jego bogatą historię – od średniowiecznych ruin zamku po współczesne instytucje, takie jak Wyższa Szkoła Policji. To także okazja do zabawy i integracji, szczególnie dla rodzin z dziećmi, które mogą potraktować poszukiwanie figurek jako grę terenową.
Pofajdoki ożywiają przestrzeń miejską, dodając jej ciepła i humoru. Dla mieszkańców są powodem do dumy, a dla turystów zachętą do odwiedzenia Szczytna i zgłębienia mazurskiej kultury. W połączeniu z innymi atrakcjami, takimi jak jeziora, molo czy muzeum, tworzą one kompleksową ofertę dla każdego, kto szuka nietuzinkowych wrażeń.
Mazurskie Pofajdoki: (c) SuperPolonia.info / GR
Zobacz też:
>
>
