Bieszczadzki Park Narodowy to jedno z najcenniejszych przyrodniczo miejsc w Polsce. Przedstawiamy najważniejsze informacje o parku, opcje noclegowe oraz okoliczne miejscowości z ich zabytkami i ciekawymi miejscami. Także praktyczne porady dla osób, które planują tutaj wizytę
Gdzie jest Bieszczadzki Park Narodowy?
Bieszczadzki Park Narodowy znajduje się w województwie podkarpackim, w południowo-wschodniej Polsce, przy granicy z Ukrainą i Słowacją. Obejmuje najwyższe partie polskich Bieszczad Zachodnich, w tym masyw Tarnicy (1346 m n.p.m.), która jest najwyższym szczytem w polskiej części tych gór. Siedziba dyrekcji parku mieści się w Ustrzykach Górnych, niewielkiej miejscowości w sercu parku. Na jego terenie znajduje się też najbardziej na południe wysunięty punkt Polski – szczyt Opołonek (1028 m n.p.m.), położony przy granicy z Ukrainą. Park jest częścią Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery „Karpaty Wschodnie”.
Kiedy powstał park i jak się rozwijał?
Park został utworzony 4 sierpnia 1973 roku, początkowo obejmując obszar zaledwie 59,55 km². W tamtym czasie chronił masyw Tarnicy, Krzemienia (1335 m n.p.m.), Halicza (1333 m n.p.m.) oraz podszczytowe partie Połoniny Caryńskiej (1297 m n.p.m.). Od tego czasu był czterokrotnie powiększany: w 1989, 1991, 1996 i 1999 roku. Ostatnie rozszerzenia objęły tereny dawnych wsi (Bukowiec, Beniowa, Caryńskie, Dźwiniacz, Tarnawa i Sokoliki). Obecnie powierzchnia parku wynosi 292,02 km², co czyni go trzecim co do wielkości parkiem narodowym w Polsce i największym w polskich górach.
Powierzchnia i charakterystyka
Blisko 70% powierzchni Bieszczadzkiego Parku Narodowego, to obszary objęte ochroną ścisłą; to najwyższy wskaźnik wśród polskich parków narodowych. Park chroni dwa piętra roślinno-klimatyczne: regiel dolny (lasy bukowe, jodłowe i świerkowe) oraz połoniny – unikatowe w Polsce wschodniokarpackie hale powyżej granicy lasu (1150–1250 m n.p.m.).
Lasy zajmują 80% powierzchni, w tym 15% to drzewostany puszczańskie o charakterze pierwotnym, np. na zboczach Małej i Wielkiej Rawki oraz Smereka. Flora parku liczy 780 gatunków roślin naczyniowych, w tym 30 wschodniokarpackich, jak tojad wschodniokarpacki czy pszeniec biały, oraz 7 endemitów Karpat Wschodnich. Fauna obejmuje 230 gatunków kręgowców, w tym niedźwiedzie, wilki, rysie, żbiki, żubry i jelenie karpackie.
Z czego słynie i co jest ciekawego?
Park słynie z dzikiej przyrody i połonin – rozległych, trawiastych grzbietów górskich, które oferują widoki na polskie, ukraińskie i słowackie Bieszczady. Jest ostoją dużych drapieżników, takich jak niedźwiedź brunatny i ryś – gatunek herbowy parku.
W 1992 roku stał się częścią Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery „Karpaty Wschodnie”, a w 2021 roku 11% jego powierzchni wpisano na listę UNESCO jako rozszerzenie „Pierwotnych Lasów Bukowych Karpat i Innych Regionów Europy”. Ciekawe są też ślady dawnego osadnictwa – pozostałości wsi, jak miedze, piwnice czy zdziczałe sady, widoczne w „krainie dolin”. Park prowadzi wypas koni huculskich w Wołosatem i Tarnawie Niżnej, co pomaga zachować otwarte tereny.
Czy każdy może wejść do parku?
Bieszczadzki Park Narodowy jest dostępny dla turystów, ale nie każdy może wejść bez ograniczeń. Wstęp jest płatny – w 2025 roku bilet normalny kosztuje 9 zł, a ulgowy 4,50 zł (ceny mogą ulec zmianie, warto sprawdzić na stronie bdpn.pl).
Park ma swój regulamin, z którym warto się zapoznać. Poruszanie się jest dozwolone tylko po wyznaczonych szlakach pieszych, których sieć liczy ponad 130 km. Wchodzenie poza szlaki jest zabronione i grozi mandatem.
Osoby z niepełnosprawnościami ruchowymi mogą mieć trudności – większość tras wymaga dobrej kondycji, a jedynie nieliczne, jak ścieżka „W dolinie Górnego Sanu”, są częściowo przystosowane. Transport publiczny jest ograniczony – w sezonie (maj–październik) kursują busy z Ustrzyk Górnych, Wołosatego czy Wetliny, ale poza sezonem dojazd wymaga własnego samochodu.
Czy warto tam pojechać?
Park przyciąga miłośników przyrody i turystyki pieszej – szlaki na Tarnicę, Połoninę Wetlińską czy Caryńską oferują widoki i kontakt z dziką fauną, np. możliwość spotkania żubra czy śladów niedźwiedzia. W 2023 roku park odwiedziło ponad 200 tys. osób, co świadczy o popularności, ale też o braku tłumów w porównaniu z Tatrami. Brak rozwiniętej infrastruktury (np. kolejek górskich) i utrudniony dojazd mogą zniechęcać osoby szukające wygody. Warto jechać w sezonie letnim (lipiec–sierpień) dla najlepszych warunków pogodowych lub jesienią (wrzesień–październik) dla kolorów lasów. Zimą szlaki są trudniejsze, a wiele miejsc noclegowych zamkniętych.
Największe atrakcje parku
Tarnica (1346 m n.p.m.) – najwyższy szczyt polskiej części Bieszczadów, z krzyżem milenijnym na wierzchołku. Szlak z Wołosatego (czerwony, 2,5–3 godz.) jest najpopularniejszy, ale stromy – wymaga solidnych butów trekkingowych.
Połonina Wetlińska – rozległy grzbiet z Chatką Puchatka (schronisko na wysokości 1232 m n.p.m.). Szlak z Przełęczy Wyżnej (żółty, 1,5 godz.) jest krótszy, ale podejście po schodach bywa męczące.
Połonina Caryńska – oferuje widoki na Tarnicę i ukraińskie Bieszczady. Szlak z Ustrzyk Górnych (czerwony, 2 godz.) jest średnio trudny, z łagodniejszym zejściem do Brzegów Górnych.
Halicz (1333 m n.p.m.) – trzeci co do wysokości szczyt, z panoramicznym widokiem. Szlak z Wołosatego (niebieski, 3–4 godz.) prowadzi przez Rozsypaniec.
Wielka Rawka (1307 m n.p.m.) – punkt widokowy na granicy ze Słowacją. Szlak z Ustrzyk Górnych (zielony, 2,5 godz.) jest mniej uczęszczany.
Ścieżki przyrodnicze – np. „Orlik” w Ustrzykach Górnych (1,5 km, 1 godz.) czy „W dolinie Górnego Sanu” w Tarnawie Niżnej (10 km, 3–4 godz.), pokazujące florę i ślady osadnictwa.
Gdzie się zatrzymać na nocleg?
W samym parku noclegi są ograniczone – brak hoteli, są tylko schroniska i pola namiotowe. Oto opcje:
Chatka Puchatka (Połonina Wetlińska) – schronisko na 1232 m n.p.m., bez prądu i bieżącej wody, z miejscami dla 20 osób. Rezerwacja konieczna (tel. 13 461 06 50), koszt ok. 40 zł/noc.
Schronisko PTTK w Ustrzykach Górnych – 40 miejsc, pokoje 2–6-osobowe, od 50 zł/noc. Blisko szlaków, ale w sezonie szybko się zapełnia.
Pole namiotowe w Wołosatem – przy parkingu, 20 zł/osoba, z dostępem do toalet. Idealne dla osób z własnym sprzętem.
Bacówka pod Małą Rawką – schronisko na 930 m n.p.m., 30 miejsc, od 45 zł/noc. Dojście z parkingu przy drodze Wetlina–Ustrzyki Górne (1 km).
W pobliżu parku noclegi są bardziej zróżnicowane – pensjonaty i agroturystyka w Wetlinie, Ustrzykach Górnych czy Wołosatem oferują pokoje od 60 zł/noc. Rezerwacja z wyprzedzeniem zalecana w lipcu i sierpniu.
Miejscowości w pobliżu, ich atrakcje, zabytki i ciekawe miejsca
Ustrzyki Górne (5 km od centrum parku)
Atrakcje: punkt startowy szlaków na Tarnicę i Połoninę Caryńską, Ośrodek Informacji Turystycznej BdPN z wystawą o przyrodzie (wstęp 5 zł).
Zabytki: cerkiew św. Anny z 1840 r., obecnie kościół katolicki.
Ciekawe miejsca: punkt widokowy na Połoninę Wetlińską przy drodze do Wołosatego.
Wetlina (10 km od parku)
Atrakcje: szlak na Połoninę Wetlińską z Przełęczy Wyżnej, wodospad Ostrowskich (1 km od centrum).
Zabytki: cerkiew św. Michała Archanioła z XIX w., obecnie magazyn.
Ciekawe miejsca: karczma „Stare Sioło” z regionalnym jedzeniem (pierogi z dziczyzną, 20 zł).
Wołosate (8 km od parku)
Atrakcje: szlak na Tarnicę i Halicz, hodowla koni huculskich (można umówić się na jazdę, ok. 50 zł/godz.).
Zabytki: ruiny cerkwi z 1802 r.
Ciekawe miejsca: parking przy wejściu na szlak (10 zł/dzień).
Ustrzyki Dolne (30 km od parku)
Atrakcje: Muzeum Przyrodnicze BdPN z kolekcją okazów (wstęp 12 zł), stok narciarski Gromadzyń (wyciąg 300 m, 20 zł/dzień).
Zabytki: synagoga z XIX w., obecnie biblioteka.
Ciekawe miejsca: rynek z kamienicami z przełomu XIX i XX w.
Lutowiska (15 km od parku)
Atrakcje: Ośrodek Informacji i Edukacji Turystycznej BdPN (wstęp 5 zł), punkt widokowy na Otryt.
Zabytki: cmentarz żydowski z XIX w., cerkiew św. Michała Archanioła z 1898 r.
Ciekawe miejsca: ścieżka historyczna „Bieszczadzkie cmentarze” (2 km).
Cisna (25 km od parku)
Atrakcje: kolejka wąskotorowa Bieszczadzka Ciuchcia (trasa do Majdanu, 30 zł), szlak na Małą Rawkę.
Zabytki: cerkiew św. Stanisława z 1801 r.
Ciekawe miejsca: Siekierezada – karczma z lokalnym klimatem (piwo rzemieślnicze, 12 zł).
Sanok (50 km od parku)
Atrakcje: skansen – Muzeum Budownictwa Ludowego (wstęp 22 zł), zamek z galerią Beksińskiego (15 zł).
Zabytki: cerkiew św. Trójcy z 1784 r., ratusz z XIX w.
Ciekawe miejsca: punkt widokowy na Górze Parkowej.
Lesko (40 km od parku)
Atrakcje: baseny Aquarius (15 zł/godz.), Kamień Leski – formacja skalna.
Zabytki: synagoga z XVII w., kościół Nawiedzenia NMP z XVI w.
Ciekawe miejsca: cmentarz żydowski z macewami z XVIII w.
Praktyczne porady – jeśli planujesz wyprawę
- Wyposażenie: weź ze sobą buty trekkingowe, kurtkę przeciwdeszczowa, mapę szlaków (np. Compass, 20 zł), latarkę (na szlakach nie ma oświetlenia).
- Jedzenie: zabierz prowiant, gdyż na szlakach brak sklepów, a w schroniskach są tylko podstawowe posiłki (np. zupa, 15 zł).
- Bezpieczeństwo: sprawdź pogodę, unikaj wyjścia gdy zapowiadana jest burza i uważaj na niedźwiedzie (nie zostawiaj jedzenia bez nadzoru, bo niedźwiedzie może ono zainteresować).
Bieszczadzki Park Narodowy: (c) SuperPolonia.info / GR
Zobacz też:
>
>
