Polonia brazylijska. Informacje o Brazylijczykach polskiego pochodzenia
Polonia brazylijska
Według różnych źródeł, szacunkowa liczba Brazylijczyków polskiego pochodzenia wynosi od 800.000 do 3.000.000.
Pierwsze zorganizowane grupy Polaków pojawiły się w Brazylii w roku 1869. W stanach Santa Catarina i Parana, a od roku 1875 zaś zaczęli przybywać do stanu Rio Grande do Sul.
Jednak największa fala emigrantów miała dopiero nadejść. Między rokiem 1890 a 1914 do Brazylii przybyło 104.196 osób pochodzących z podzielonej Polski. Uważa się ich za wychodźców, ponieważ emigrowali do Brazylii bez polskich dokumentów.
Polacy zakładają osady
Od samego początku polscy emigranci zakładali polskie osady, jak Nova Dantzig (dzisiejsze Cambé), organizowali się w lokalne społeczności, gdzie tworzyli szkoły, budowali kościoły. Z czasem zakładano grupy muzyczne, taneczne i teatralne. Społeczność żyła po polsku, powoli adaptując się do brazylijskości. Do roku 1938 emigranci zawierali małżeństwa głównie pomiędzy sobą. Podstawowym językiem był język polski, a polskie tradycje i styl bycia kultywowany.
W 1929 r. mieszkało w Brazylii ok. 230 tys. Polaków. Osiedlili się oni głównie w stanie Parana (120 tys.), w stanie Rio Grande do Sul (80 tys.), w stanie Santa Catarina (20 tys.) i w stanie Sao Paulo (5 tys.). Ok. 95% ogółu emigracji polskiej osiadło na roli, a pozostali reprezentowali ludność rzemieślniczo-robotniczą. Inteligencja stanowiła znikomy procent.
W 1920 r. powstał związek polskich towarzystw Kultura, a rok później utworzono związek polskich szkół katolickich Oświata. Stowarzyszenia te zorganizowały szkolnictwo polskie, liczące 113 szkół, do których uczęszczało ok. 6 tys. dzieci. Ponadto działały związki nauczycielskie, zrzeszenia rolnicze i liczne organizacje sportowe, zgrupowane w Związku Towarzystw Sportowych. Powstał bezpłatny tygodnik „Gazeta Polska„, a w okresie międzywojennym zaczęło wychodzić jeszcze kilka pism polonijnych, poświęconych głównie szerzeniu oświaty.
W 1938 roku prezydent Getúlio Vargas rozpoczął proces nacjonalizacji. Zamykane były szkoły, w których językiem wykładowym był język inny niż portugalski, zakazywano używać języków emigrantów. Spowodowało to wielkie szkody, kolejne pokolenia polskich emigrantów utraciły kontakt z Polską.
Polonia po II wojnie światowej
Po II wojnie światowej w Polsce spadło zainteresowanie sprawami Polonii, także brazylijskiej. W Brazylii Polska była postrzegana jako kraj zniszczony wojną, nie interesujący się diasporą. Przedstawiciele Polonii dalej tracili kontakt z Polską, zanikł zwyczaj czytania po polsku i zainteresowania biegiem wydarzeń w Polsce.
Rok 1978 przyniósł zmiany, gdyż wybór polskiego papieża odrodził w Brazylijczykach polskiego pochodzenia zainteresowanie krajem. W tym okresie powstał w Polsce związek zawodowy Solidarność, a Polska pojawiła się w mediach.
W roku 1990 powołany został Braspol – Centralna Reprezentacja Wspólnoty Brazylijsko-Polskiej w Brazylii, który ma za zadanie odrodzenie poczucia polskości w potomkach polskich emigrantów. Polskie społeczności zaczęły się organizować. Rozpoczęto promowanie odtwarzania polskich tradycji, obecnie odprawia się msze po polsku, powstają grupy taneczne i muzyczne, organizuje się spotkania pomiędzy Polakami z różnych regionów, połączone z degustacją polskich potraw.
Polonia brazylijska w SuperPolonia.info
Na zdjęciu: Plaża Copacabana w Rio de Janeiro
