Gdy kończyła się jesień i zaraz miała zacząć się zima (tzw. równonoc jesienna), pradawne ludy wypraszały sobie szczególną przychylność natury. Składano wtedy ofiary z zebranych plonów, a nawet z części mięsnych zapasów. Chciano w ten sposób zapewnić sobie łaskę bogów w okresie nadciągającej zimy

Marzenia Polan i równonoc jesienna

Równonoc jesienna była dla pierwszych plemion Polan czasem magicznym, w którym spełniały się ich wszelkie marzenia. Oddawano wówczas szczególną cześć bogini plonów poprzez nocne tańce przy rozgwieżdżonym niebie.

Równonoc jesienną celebrowano od czasów pogańskich. Dziękowano wtedy swoim bogom za pełne stodoły i spichlerze, a przy okazji proszono bóstwa o dalszą łaskę w nadchodzącej, mroźnej porze roku. Aby mieć przychylność ówczesnych bóstw, spalano w ogniach ucięte kosmyki włosów każdego domownika. Dzięki temu szczęście miało nie ominąć nikogo i każdy mógł przetrwać szczęśliwie ten okres.

Zwyczaje jesiennego słońca

Podziękowanie dla natury, polegało na oddawaniu pokłonów bóstwom opiekunom, w blasku jesiennego słońca. Polegało to na głośnych przytupach, bawiących się przy muzyce ludzi. Przytupy te czyniono już w obuwiu zimowym. Wieczorem, przy rozpalonych ogniach ucztowano, tańczono, pieczono rytualne kołacze, a przede wszystkim składano dary swoim bogom, którzy mieli pomagać ludziom w okresie mroźnej zimy.

Powitanie zimy – wieńcowe przepowiednie

Pradawne rytuały polegały na tak zwanych „wodnych” przepowiedniach, które miały uchylić ludziom rąbka tajemnicy, jak będzie wyglądała zima w danej rodzinie. Przyglądano się wówczas ofiarnym kołaczom. Obserwowano jak się one spalały, jaki z nich uchodził dym i jak on pachniał. O tych obyczajach pisał też Jan Długosz, opisując święto równonocy jako zwyczaj „wieńcowy”. Ponieważ wieńce składano w ofiarach palonych jako dary za urodzaj.

Jak szykowano się do zimy w regionie świętokrzyskim?

Na świętokrzyskich Krynkach w XIX stuleciu, w okresie jesieni urządzano tak zwane zabawy powitalne. Polegały one na symbolicznym tłuczeniu starych talerzy i szklanic, co miało powitać Panią Zimę. Zwyczaj ten miał też odegnać wszelkie zło, jakie mogło by zagrozić danemu domostwu w czasie zimy.

Na Stawie Kunowskim, w okresie wczesnej jesieni zakopywano pod progiem domów garniec pszenicy, aby przez nadchodzącą zimę, dobre skrzaty miały co jeść. W stodołach natomiast zawieszano białe, stare obrusy. Jak wierzono, miały one moc odstraszania strzyg, które plątały koniom grzywy i spijały mleko z wymion krów.

Równonoc jesienna: (c) Agnieszka Gałka / SuperPolonia.info

Zobacz też:
> Ciekawostki o jesieni
> Jesienne dowcipy