Masowy ruch turystyczny w ostatnich dekadach zmienił oblicze wielu miejsc na świecie, które od wieków przyciągały podróżnych swoim pięknem, historią czy unikalnym charakterem. Wenecja z jej kanałami, fontanna di Trevi w Rzymie czy wyspa Komodo z gigantycznymi jaszczurkami – to tylko niektóre z ikon, które zmagają się z nadmiarem odwiedzających. Aby zarządzać tłumami, wiele popularnych atrakcji wprowadza dodatkowe opłaty za wstęp lub limity dostępu, zmieniając sposób, w jaki turyści doświadczają tych miejsc. Poniżej przedstawiono dziesięć znanych lokalizacji, które zastosowały takie rozwiązania, by ograniczyć liczbę gości, zachowując jednocześnie ich wyjątkowy urok
1. Wenecja. Płatny wstęp do miasta
Wenecja, miasto kanałów i renesansowych pałaców, od lat boryka się z problemem nadmiernego ruchu turystycznego. W 2024 roku wprowadzono pilotażowy program opłat dla jednodniowych odwiedzających, którzy nie nocują w mieście. Opłata w wysokości 5 euro obowiązuje osoby powyżej 14. roku życia w wybrane dni, głównie w sezonie letnim, między godziną 8:30 a 16:00. Turyści muszą zarejestrować się online i pobrać kod QR, który jest sprawdzany przy wejściu do historycznego centrum. Program, przetestowany w 29 dni szczytowego sezonu, spotkał się z mieszanymi reakcjami – lokalne władze twierdzą, że pomógł rozłożyć ruch turystyczny, podczas gdy mieszkańcy narzekają, że nie rozwiązał problemu przepełnienia. Wenecja, która rocznie przyjmuje około 30 milionów gości, planuje kontynuację programu w 2025 roku, z możliwym podniesieniem opłaty do 10 euro w dni największego ruchu.
2. Fontanna di Trevi. Rzym testuje bilety
Fontanna di Trevi, barokowe arcydzieło w sercu Rzymu, przyciąga tłumy pragnące wrzucić monetę i spełnić życzenie. W 2024 roku, w odpowiedzi na przepełnienie placu, rozpoczęto renowację fontanny, która potrwa do września 2025 roku. W tym czasie wprowadzono limit 400 osób mogących jednocześnie przebywać przed zabytkiem, a także ustawiono prowizoryczny basen na monety, co wywołało kontrowersje z powodu jego surowego wyglądu. Władze miasta rozważają wprowadzenie stałej opłaty w wysokości 1–2 euro dla turystów spoza Rzymu, z darmowym dostępem dla mieszkańców. Propozycja, zgłoszona przez radnego ds. turystyki Alessandra Onorato, ma na celu kontrolę tłumów i finansowanie konserwacji fontanny, z której rocznie zbiera się ponad 3 miliony euro w monetach na cele charytatywne. Choć decyzja o biletach nie jest jeszcze ostateczna, eksperymentalne limity wskazują na zmianę w podejściu do zarządzania tym miejscem.
3. Wyspa Komodo. Jeśli chcesz zobaczyć smoki
Wyspa Komodo w Indonezji, dom dla największych jaszczurek świata, wprowadziła opłaty i limity w odpowiedzi na rosnącą liczbę turystów. W 2019 roku władze ogłosiły tymczasowe zamknięcie wyspy na rok, aby chronić populację smoków z Komodo przed skutkami nadmiernego ruchu, w tym przemytu zwierząt. Od 2022 roku wprowadzono opłatę w wysokości około 250 dolarów za roczne członkostwo premium, które obejmuje dostęp do parku narodowego. Alternatywnie turyści płacą za jednorazowe bilety, których cena wynosi od 15 do 30 dolarów, w zależności od sezonu. Dodatkowo liczba odwiedzających jest ograniczona do 200 tysięcy rocznie, a grupy muszą być prowadzone przez licencjonowanych przewodników. Te środki pozwoliły na lepsze monitorowanie wyspy, która rocznie przyciągała ponad 170 tysięcy osób, głównie z zagranicy.
4. Machu Picchu. Ścisłe limity w Peru
Machu Picchu, starożytne miasto Inków w Peru, to jedno z najczęściej fotografowanych miejsc na świecie. W odpowiedzi na przepełnienie, które w szczycie sezonu powodowało chaos na szlakach, UNESCO i peruwiańskie władze wprowadziły ścisłe limity. Od 2019 roku dostęp jest ograniczony do 2500 osób dziennie, a w 2024 roku wprowadzono dodatkowe opłaty za określone trasy, takie jak szlak Inca Trail, gdzie bilet kosztuje od 75 do 150 dolarów, w zależności od operatora. Turyści muszą rezerwować wejście z wyprzedzeniem, a zwiedzanie jest możliwe tylko w wyznaczonych przedziałach czasowych z przewodnikiem. Te ograniczenia, choć kosztowne, pozwoliły na lepsze zarządzanie tłumami i ochronę delikatnych ruin, które rocznie odwiedzało blisko 1,5 miliona osób.
5. Pompeje. Dzienny limit zwiedzających
Zatopione w czasie Pompeje, rzymskie miasto zniszczone przez erupcję Wezuwiusza, przyciąga miliony turystów rocznie. W 2024 roku park archeologiczny odnotował rekordowe 4 miliony odwiedzin, co skłoniło władze do wprowadzenia limitu 20 tysięcy osób dziennie od 2025 roku. Dodatkowo każdy bilet jest imienny, a jego cena wynosi około 18 euro, z opcjami droższych pakietów obejmujących dostęp do mniej znanych willi. Te środki mają na celu rozładowanie tłumów na wąskich uliczkach i ochronę antycznych mozaik przed uszkodzeniem. Pompeje, jako jedno z najważniejszych stanowisk archeologicznych świata, testują także elektroniczne systemy rezerwacji, które ułatwiają planowanie wizyt.
6. Akropol w Atenach. Grecka odpowiedź na tłumy
Akropol, symbol starożytnej Grecji, od lat zmaga się z nadmiarem turystów, szczególnie w sezonie letnim. W 2023 roku wprowadzono limit 20 tysięcy zwiedzających dziennie, a od 2024 roku turyści płacą 20 euro za bilet wstępu, z dodatkowymi opłatami za zwiedzanie w godzinach wieczornych lub z przewodnikiem. System rezerwacji online pozwala na wybór konkretnego czasu wejścia, co zmniejszyło kolejki przed Partenonem. Władze Aten planują dalsze ograniczenia, w tym zmniejszenie liczby grup wycieczkowych, aby poprawić komfort zwiedzania. Akropol, który rocznie odwiedza ponad 3 miliony osób, stał się wzorem dla innych historycznych miejsc w regionie.
7. Dubrownik. Mury miasta pod kontrolą
Dubrownik, perła Adriatyku, znany z serialu „Gra o tron”, wprowadził opłaty i limity, by chronić swoje średniowieczne mury. Od 2019 roku liczba osób wchodzących na mury jest ograniczona do 4 tysięcy dziennie, a bilet wstępu kosztuje 35 euro. W 2024 roku miasto testowało system rezerwacji online, który wymaga zakupu biletu z wyprzedzeniem w szczycie sezonu. Dodatkowe opłaty za wycieczki z przewodnikiem, sięgające 50 euro, pomagają finansować konserwację fortyfikacji. Dubrownik, który rocznie przyjmuje ponad milion turystów, dzięki tym środkom zmniejszył przepełnienie na wąskich uliczkach i murach, poprawiając doświadczenie zwiedzających.
8. Wyspy Galapagos. Wysokie opłaty za raj
Wyspy Galapagos, znane z unikalnej fauny, od dawna stosują rygorystyczne limity turystyczne. Każdy odwiedzający płaci 100 dolarów opłaty za wstęp do parku narodowego, a od 2024 roku podniesiono ją do 200 dolarów dla dorosłych spoza Ekwadoru. Dodatkowo obowiązują opłaty za przewodnika i ograniczenia dotyczące liczby grup na szlakach. Rocznie wyspy odwiedza około 270 tysięcy osób, ale liczba ta jest ściśle kontrolowana, by chronić delikatne ekosystemy. Turyści muszą także uiścić opłatę za kartę kontrolną w wysokości 20 dolarów przed wylotem na wyspy. Te koszty, choć wysokie, pozwalają na utrzymanie Galapagos jako jednego z najlepiej zachowanych miejsc na świecie.
9. Bhaktapur. Nepal stawia na opłaty
Bhaktapur, średniowieczne miasto w Nepalu, znane z placu Durbar i świątyń, wprowadziło opłatę za wstęp dla zagranicznych turystów w wysokości 15 dolarów od osoby. Opłata, obowiązująca od lat 90., została w 2023 roku podniesiona, by finansować konserwację zabytków po trzęsieniu ziemi w 2015 roku. Dodatkowo turyści muszą uiścić opłatę za przewodnika na niektórych szlakach, a liczba zwiedzających w godzinach szczytu jest ograniczona do 500 osób na godzinę w głównych świątyniach. Bhaktapur, które rocznie odwiedza około 200 tysięcy osób, dzięki tym środkom zachowuje swój autentyczny charakter i unika przepełnienia.
10. Sagrada Familia. Barcelona ogranicza dostęp
Sagrada Familia, niedokończone arcydzieło Gaudiego, to jedna z najczęściej odwiedzanych atrakcji Hiszpanii. W 2024 roku wprowadzono limit 25 tysięcy zwiedzających dziennie, a bilety wstępu kosztują od 26 do 40 euro, w zależności od opcji zwiedzania, takiej jak dostęp do wież. System rezerwacji online wymaga wyboru godziny wejścia, a grupy wycieczkowe są ograniczone do 30 osób. Barcelona, która rocznie przyjmuje ponad 12 milionów turystów, stosuje te środki, by zmniejszyć tłumy w kościele i poprawić komfort zwiedzania. Sagrada Familia, z jej misternymi witrażami i kolumnami, pozostaje miejscem, gdzie opłaty pomagają zachować wyjątkowe doświadczenie.
Opłaty za wstęp do atrakcji turystycznych: (c) SuperPolonia.info / GR
Na zdjęciu: jedna z wysp Galapagos
Zobacz też:
>
>
